صیغه دائم چیست؟ | تعریف، احکام و تفاوت آن با عقد موقت
صیغه دائم چیست و چه تفاوتی با ازدواج موقت دارد؟
صیغه دائم همان ازدواج دائم شرعی است که بین زن و مرد، بدون محدودیت زمانی و با قصد زندگی مشترک و همیشگی، بسته می‌شود. برخلاف صیغه موقت (ازدواج موقت) که زمان مشخصی دارد، صیغه دائم پایان طبیعی ندارد مگر با طلاق. این نوع ازدواج مبنای تشکیل خانواده، تولد فرزند و روابط عاطفی و مالی بلندمدت است.
شرایط لازم برای صیغه دائم
برای اینکه عقد دائم صحیح باشد، باید این شرایط رعایت شود:
-
رضایت طرفین (زن و مرد)
-
ایجاب و قبول با لفظ صریح
-
تعیین مهریه (می‌تواند مشخص یا حتی بدون تعیین باشد)
-
ولی شرعی برای دختر باکره (طبق اکثر فتاوا)
-
عدم وجود موانع شرعی مثل ازدواج قبلی یا محرمیت نسبی
حقوق و تعهدات در صیغه دائم
در صیغه دائم، زن و شوهر نسبت به یکدیگر تعهداتی دارند:
حقوق زن:
-
دریافت مهریه (هر زمان بخواهد)
-
نفقه (هزینه‌های زندگی، خوراک، پوشاک، درمان، مسکن)
-
حق ارث از همسر
-
رابطه زناشویی مشروع و محترمانه
-
اجازه اشتغال یا تحصیل با رضایت شوهر (در فقه سنتی)
حقوق مرد:
-
تمکین جنسی از سوی زن
-
سرپرستی خانواده
-
تصمیم‌گیری در محل زندگی مشترک
-
حق طلاق (با الزام رعایت حقوق زن)
احکام شرعی مربوط به صیغه دائم
-
عقد باید با لفظ عربی یا فارسی صحیح بین طرفین خوانده شود
-
اگر عقد توسط فرد دیگر خوانده شود، باید وکیل شرعی دو طرف باشد
-
اگر زن باکره باشد، اذن پدر یا جد پدری لازم است
-
پس از عقد دائم، رابطه زناشویی و فرزنددار شدن کاملاً شرعی و قانونی است
-
برای طلاق، نیاز به رعایت مراحل فقهی و حقوقی است (مانند رجوع، عده، شاهد و…)
چه کسانی باید صیغه دائم را انتخاب کنند؟
-
افرادی که قصد تشکیل خانواده دائمی دارند
-
کسانی‌که می‌خواهند در چارچوب شرع و قانون، زندگی مشترک بسازند
-
خانواده‌هایی که به‌دنبال فرزندآوری، امنیت روانی و روابط پایدار هستند
-
مردان و زنانی که به تعهد کامل، نفقه، ارث و سرپرستی قانونی اهمیت می‌دهند
آیا صیغه دائم نیاز به ثبت رسمی دارد؟
بله، طبق قانون ایران، ازدواج دائم باید به‌صورت رسمی ثبت شود. عدم ثبت می‌تواند پیامدهای حقوقی برای مرد (و حتی زن) داشته باشد، از جمله:
-
عدم صدور شناسنامه برای فرزند
-
مشکلات در ارث، مهریه، طلاق
-
امکان مجازات کیفری برای مرد
جمع‌بندی
صیغه دائم یا عقد دائم، پایه‌ی اصلی ازدواج شرعی، اخلاقی و قانونی در اسلام است. این عقد با رضایت طرفین، قصد زندگی دائمی، تعهد مالی و عاطفی، و ثبت رسمی، شکل می‌گیرد. برخلاف ازدواج موقت که محدود و قابل پایان است، صیغه دائم با هدف تداوم، ساختن خانواده و تولد فرزند تنظیم شده است.