شرایط ازدواج موقت | هر آنچه باید درباره عقد متعه بدانید
ازدواج موقت که در فقه شیعه به آن "متعه" نیز گفته می‌شود، نوعی عقد شرعی و موقت است که با شرایط خاصی بین زن و مرد جاری می‌شود. این عقد، راه‌حلی مشروع برای افرادی‌ست که در شرایط فعلی امکان ازدواج دائم را ندارند اما نمی‌خواهند وارد روابط غیرشرعی شوند. شناخت کامل شرایط ازدواج موقت برای جلوگیری از مشکلات شرعی، اخلاقی و قانونی، ضروری است.
تعریف کلی ازدواج موقت
ازدواج موقت، عقدی محدود به مدت مشخص با مهریه معلوم است که بین زن و مرد برقرار می‌شود. پس از پایان مدت، این ازدواج بدون طلاق خاتمه می‌یابد و نیازی به مراحل قانونی جدایی ندارد.
شرایط اصلی ازدواج موقت
۱. رضایت کامل طرفین
رضایت هر دو نفر برای انعقاد عقد ضروری است. هیچ‌کس نمی‌تواند کسی را مجبور به متعه کند.
۲. تعیین مدت مشخص
ازدواج موقت باید حتماً دارای مدت معلوم باشد (از چند دقیقه تا چند سال). اگر مدت مشخص نشود، عقد باطل است.
-
تعیین مهریه
مهریه باید از ابتدا مشخص باشد. اگر تعیین نشود، عقد صحیح نیست. مهریه می‌تواند مالی، خدمتی یا هر چیز ارزشمند دیگری باشد. -
خواندن صیغه عقد
خواندن صیغه به زبان عربی یا با ترجمه صحیح و نیت معتبر از سوی یکی از طرفین یا نماینده شرعی، الزامی است. -
نبود موانع شرعی
ازدواج موقت در صورتی صحیح است که هیچ مانع شرعی وجود نداشته باشد، مانند:-
زن در عده نباشد
-
مرد چهار زن دائم نداشته باشد
-
زن با مرد دیگری در عقد نباشد
-
شرایط اختصاصی برای زنان در ازدواج موقت
-
با اجازه پدر یا جد پدری: اگر زن باکره باشد، طبق نظر بیشتر مراجع تقلید، اجازه پدر لازم است.
-
عده نگه داشتن: پس از پایان ازدواج موقت، زن موظف است مدت مشخصی (معمولاً ۴۵ روز یا دو بار عادت ماهانه) عده نگه دارد تا بتواند عقد جدیدی ببندد.
نکاتی درباره ثبت ازدواج موقت
در ایران، ثبت رسمی ازدواج موقت اجباری نیست؛ اما در موارد زیر توصیه می‌شود:
-
برای حفظ حقوق قانونی زن
-
در صورت بارداری یا داشتن فرزند
-
برای داشتن سند معتبر در صورت بروز اختلاف
ثبت می‌تواند در دفاتر ازدواج رسمی یا به صورت سند عادی با امضای طرفین و شاهد انجام شود.
حقوق و وظایف در ازدواج موقت
-
نفقه: تنها در صورتی واجب است که در عقد شرط شود
-
ارث: زن و مرد از یکدیگر ارث نمی‌برند مگر در عقد ذکر شود
-
رابطه زناشویی: با رضایت طرفین مجاز است
-
طلاق وجود ندارد: پس از پایان مدت، عقد خودبه‌خود تمام می‌شود
ازدواج موقت چه زمانی توصیه می‌شود؟
-
شناخت پیش از ازدواج دائم
-
سفر زیارتی یا کاری همراه با محرمیت
-
شرایط مالی یا اجتماعی خاص
-
نیاز شرعی و اخلاقی با رعایت تمام حدود
سوالات رایج درباره شرایط ازدواج موقت
آیا زن مطلقه هم باید اجازه پدر داشته باشد؟
خیر، در صورت غیر باکره بودن، اجازه پدر لازم نیست.
اگر مدت عقد فراموش شود چه می‌شود؟
در صورت عدم تعیین مدت، عقد باطل است.
آیا می‌شود عقد موقت را ثبت نکرد؟
بله، اما بهتر است برای احتیاط ثبت شود، مخصوصاً در صورت داشتن فرزند.
جمع‌بندی
شرایط ازدواج موقت به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که هم از لحاظ فقهی صحیح و هم از نظر اخلاقی و اجتماعی پذیرفتنی باشند. آگاهی کامل از این شرایط، حق انتخاب آگاهانه و مسئولانه را برای طرفین فراهم می‌کند و از بسیاری از مشکلات بعدی پیشگیری خواهد کرد.