عقدموقت صیغه؛ راهنمای ازدواج موقت و نکات مهم شرعی و قانونی
عقدموقت صیغه یکی از انواع ازدواج موقت در فقه شیعه است که بر اساس توافق زن و مرد برای مدت محدود با مهریه در عقدموقت مشخص شکل می‌گیرد. در این مدل از ازدواج، پس از اتمام زمان تعیین‌شده، نیازی به طلاق نیست و رابطه خودبه‌خود منقضی می‌شود. در ادامه، به بررسی شرایط عقدموقت و رعایت عده در عقدموقت، همچنین لزوم ثبت رسمی عقدموقت در برخی موارد می‌پردازیم.
۱. چیستی عقدموقت صیغه
- عقدموقت صیغه اصطلاحی است که برای ازدواج موقت استفاده می‌شود، در آن زن و مرد با مهریه در عقدموقت و زمان مشخص عقد را منعقد میکنند.
- بعد از پایان مدت عقد، رابطه به‌طور خودکار منحل می‌شود و لازم به طی مراحل طلاق نیست.
- بااین‌حال، دانستن شرایط عقدموقت و رعایت اصول شرعی همچون عده در عقدموقت پس از اتمام عقد، اهمیت بالایی دارد.
نکته: در صورت برقراری رابطه زناشویی و پایان مدت عقد، رعایت عده در عقدموقت برای زن واجب است.
۲. شرایط عقدموقت در صیغه موقت
شرایط عقدموقت در عقدموقت صیغه بر اساس احکام فقهی و قوانین رسمی تعیین می‌شود:
- رضایت کامل دو طرف
- زن و مرد باید بدون اجبار و اکراه برای انعقاد عقد موافقت کنند.
- تعیین مدت و مهریه در عقدموقت
- مدت عقد (مثلاً چند ساعت، روز یا ماه) و مبلغ یا نوع مهریه در عقدموقت حتماً پیش از اجرای صیغه باید روشن شود.
- عدم وجود موانع شرعی
- زن نباید در عده ازدواج قبلی باشد و اگر دختر باکره است، طبق فتوای اکثریت مراجع به اذن پدر یا جد پدری نیازمند است.
- تعیین شیوه اجرای صیغه
- صیغه می‌تواند به عربی یا فارسی خوانده شود، به شرط آنکه معنی و اصول شرعی رعایت گردد.
نکته: در عقدموقت صیغه، اگر دختر باکره باشد، اغلب مراجع اجازه ولی را الزامی دانسته‌اند.
۳. مهریه در عقدموقت و لزوم تعیین آن
- مهریه در عقدموقت (قیمت صیغه) یکی از ارکان اصلی در عقدموقت صیغه به‌شمار می‌رود.
- اگر پیش از اجرای صیغه، مهریه در عقدموقت تعیین نشود، عقد از منظر فقهی باطل می‌گردد.
- این مهریه می‌تواند به‌صورت نقدی یا غیرنقدی باشد و بسته به توافق زن و مرد تعیین می‌شود.
نکته: در صورت تمایل، میتوان مبلغ مهریه را هنگام ثبت رسمی عقدموقت در دفترخانه به‌صورت شفاف درج کرد.
۴. عده در عقدموقت و رعایت آن پس از پایان عقد
- پس از اتمام زمان عقدموقت صیغه، اگر بین زن و مرد رابطه زناشویی برقرار شده باشد، زن باید عده در عقدموقت را رعایت کند.
- عده در ازدواج موقت عموماً دو دوره عادت ماهیانه یا ۴۵ روز برای زنانی است که قاعده نمی‌شوند و در صورت بارداری، عده تا زمان تولد فرزند ادامه می‌یابد.
- اگر رابطه زناشویی برقرار نشود، زن نیازی به عده در عقدموقت ندارد و می‌تواند پس از پایان مدت، فوراً عقد موقت دیگری داشته باشد.
نکته: عده در عقدموقت حکم شرعی است که از اختلاط نسب و مسائل احتمالی جلوگیری می‌کند.
۵. ثبت رسمی عقدموقت و ضرورت آن
- ثبت رسمی عقدموقت در حالت عادی الزامی نیست؛ اما در صورت بروز شرایطی نظیر بارداری زن یا توافق زوجین، ثبت آن در دفترخانه ازدواج رسمی ضرورت می‌یابد.
- ثبت اطلاعات عقدموقت صیغه در دفترخانه رسمی، امکان مطالبه مهریه و سایر حقوق قانونی زن را تسهیل می‌کند و از مشکلات احتمالی در آینده پیشگیری می‌کند.
- در شرایطی که زن و مرد تصمیم به ثبت رسمی عقدموقت می‌گیرند، باید با در دست داشتن مدارک هویتی و اطلاعات مهریه در عقدموقت به دفترخانه مراجعه کنند.
نکته: بسیاری از دفاتر رسمی ازدواج، قابلیت ثبت صیغه موقت را نیز دارند و این کار را برای طرفین آسان می‌سازند.
جمع‌بندی
عقدموقت صیغه یک مدل ازدواج موقت است که زن و مرد با تعیین مدت و مهریه در عقدموقت، بدون نیاز به طلاق پس از پایان زمان عقد، از یکدیگر جدا می‌شوند. برای صحت این عقد، باید شرایط عقدموقت (مانند رضایت طرفین و عدم وجود موانع شرعی) رعایت شود و پس از پایان رابطه در صورت برقرار شدن رابطه زناشویی، زن به عده در عقدموقت پایبند باشد. همچنین، ثبت رسمی عقدموقت در برخی موارد مانند بارداری زن یا توافق دو طرف، امری ضروری است تا حقوق مالی و حقوقی آن‌ها تضمین شود.
خلاصه:
عقدموقت صیغه یکی از روش‌های ازدواج موقت است که با رعایت شرایط عقدموقت (تعیین مهریه در عقدموقت و مدت پیش از اجرای صیغه) و رعایت عده در عقدموقت پس از پایان عقد شکل می‌گیرد. در صورت بارداری زن یا تمایل دو طرف، ثبت رسمی عقدموقت در دفترخانه ضروری خواهد بود تا حقوق مالی زن محفوظ بماند.