صیغه موقت یا ازدواج موقت یکی از احکام فقهی است که در چارچوب قوانین شرعی و قانونی، شرایط خاصی برای اجرا و فسخ دارد. آگاهی از چگونگی باطل شدن صیغه موقت به افرادی که این نوع ازدواج را انتخاب میکنند، کمک می‌کند تا در صورت نیاز به جدایی، اقدامات درستی انجام دهند. در این مقاله، مواردی که موجب باطل شدن صیغه موقت می‌شود، بررسی خواهد شد.
شرایط باطل شدن صیغه موقت
صیغه موقت تحت شرایط مشخصی قابل فسخ یا باطل شدن است. چگونگی باطل شدن صیغه موقت شامل اتمام مدت، بذل مدت، نقض شرایط عقد، اثبات حرمت و موارد دیگر است که در ادامه توضیح داده می‌شود.
۱. اتمام مدت صیغه موقت
در ازدواج موقت، مدت عقد از ابتدا مشخص می‌شود و پس از پایان این مدت، عقد خودبه‌خود منقضی می‌شود. در این شرایط، نیازی به اقدام خاصی برای جدایی نیست، مگر اینکه دو طرف قصد تمدید یا ازدواج مجدد داشته باشند.
۲. بذل مدت توسط مرد
یکی از راه‌های فسخ صیغه موقت، بذل مدت است. در این روش، مرد می‌تواند پیش از پایان مدت، مدت باقی‌مانده را به زن ببخشد و عقد را خاتمه دهد. این کار به منزله پایان ازدواج موقت خواهد بود.
۳. فسخ عقد به دلیل نقض شروط
اگر در هنگام عقد صیغه موقت شروط خاصی از سوی طرفین تعیین شده باشد و یکی از آن‌ها شروط را نقض کند، امکان فسخ عقد وجود دارد. برای مثال، اگر شرط بر عدم رابطه زناشویی گذاشته شود ولی یکی از طرفین این شرط را رعایت نکند، طرف مقابل حق فسخ عقد را خواهد داشت.
۴. اثبات حرمت شرعی ازدواج
در صورتی که بعد از عقد مشخص شود که ازدواج از نظر شرعی حرام بوده است، عقد باطل می‌شود. برای مثال، اگر مشخص شود که زن در عده ازدواج قبلی خود بوده یا مرد و زن به دلیل قرابت نسبی یا سببی نمی‌توانستند ازدواج کنند، عقد از ابتدا باطل خواهد بود.
۵. ارتداد یکی از طرفین
اگر یکی از طرفین پس از عقد از دین اسلام خارج شود، عقد موقتی که برقرار شده است، به صورت خودکار باطل خواهد شد. در این شرایط، ادامه ازدواج امکان‌پذیر نیست.
۶. اثبات ناتوانی جنسی مرد (عنن)
در برخی از شرایط خاص، اگر پس از عقد مشخص شود که مرد دچار عنن (ناتوانی جنسی دائمی) است و این موضوع توسط زن ثابت شود، وی حق فسخ عقد را خواهد داشت.
۷. جنون یا بیماری‌های خاص
اگر بعد از عقد مشخص شود که یکی از طرفین دچار جنون یا بیماری‌های خطرناکی مانند ایدز یا سفلیس است که سلامت طرف مقابل را به خطر می‌اندازد، امکان فسخ عقد وجود دارد.
آیا برای باطل شدن صیغه موقت نیاز به طلاق است؟
یکی از تفاوت‌های ازدواج موقت و دائم این است که برای پایان ازدواج موقت نیازی به طلاق نیست. در صورتی که مدت تمام شود یا مرد مدت باقی‌مانده را ببخشد، عقد خودبه‌خود پایان می‌یابد. اما اگر یکی از شرایط فسخ عقد برقرار باشد، نیاز به بررسی شرعی و قانونی خواهد داشت.
نتیجه‌گیری چگونگی باطل شدن صیغه موقت
صیغه موقت بر اساس مدت تعیین‌شده پایان می‌یابد، اما در برخی موارد مانند بذل مدت، نقض شروط، اثبات حرمت یا وجود بیماری‌های خاص، عقد قابل فسخ است. دانستن چگونگی باطل شدن صیغه موقت به افراد کمک می‌کند که در مواقع ضروری، بر اساس احکام شرعی و قانونی تصمیم درستی بگیرند.