صیغه محرمیت اینترنتی؛ راهنمای عقد موقت آنلاین و رعایت اصول شرعی
صیغه محرمیت اینترنتی یکی از مباحث جدید در فقه شیعه است که با گسترش فضای مجازی و ابزارهای ارتباطی به‌وجود آمده است. در این روش، زن و مرد بدون حضور فیزیکی در یک مکان، از طریق عقد موقت آنلاین و در چارچوب شرعی، با یکدیگر پیمانی موقت می‌بندند. بااین‌حال، پیش از اجرای صیغه محرمیت اینترنتی باید از شرایط صیغه محرمیت آنلاین و اهمیت ثبت رسمی صیغه اینترنتی و رعایت عده در صیغه مجازی آگاهی داشت.
۱. چیستی صیغه محرمیت اینترنتی و مبانی فقهی آن
- صیغه محرمیت اینترنتی نوعی ازدواج موقت است که از طریق ابزارهای ارتباطی (مثل تماس تصویری یا صوتی) و بدون حضور فیزیکی زن و مرد در یک محل مشترک شکل می‌گیرد.
- این اقدام در فقه شیعه، مشروط به رعایت شرایط صیغه محرمیت آنلاین بوده و به لحاظ اجرا، باید همانند عقد حضوری، مدت و مهریه پیش از اجرای صیغه مشخص شود.
- بسیاری از کارشناسان فقهی معتقدند که صحت عقد موقت آنلاین بستگی به انتقال واضح ایجاب و قبول دارد؛ یعنی باید صیغه به‌گونه‌ای ادا شود که شک و شبهه‌ای در تحقق آن باقی نماند.
نکته: برای اطمینان از شرعی بودن صیغه محرمیت اینترنتی، باید معنای دقیق صیغه و شرایط فقهی آن حفظ شود، حتی اگر به زبان فارسی خوانده شود.
۲. شرایط صیغه محرمیت آنلاین
شرایط صیغه محرمیت آنلاین مشابه عقد موقت حضوری است، با این تفاوت که رابطه از طریق تماس مجازی شکل می‌گیرد:
- تعیین مدت و مهریه
- پیش از اجرای عقد موقت آنلاین، باید مدت عقد و میزان مهریه واضح و پذیرفته‌شده میان طرفین باشد.
- نبود موانع شرعی
- زن نباید در عده عقد قبلی باشد و در صورت باکره بودن، طبق نظر مرجع تقلید، اجازه ولی لازم است.
- رضایت کامل دوطرف
- هیچ‌گونه اجبار یا اکراه در انعقاد صیغه محرمیت اینترنتی نباید وجود داشته باشد.
- انتقال صحیح ایجاب و قبول
- در عقد موقت آنلاین، صیغه باید به‌صورت واضح (ویدئویی یا صوتی) ادا شود و زن و مرد معنای الفاظ را درک کنند.
نکته: ضروری است هر دو طرف صدای یکدیگر را کامل و بدون اختلال دریافت کنند تا از نظر فقهی، صحت تلفظ و انتقال رضایت تضمین شود.
۳. ثبت رسمی صیغه اینترنتی در صورت بروز شرایط خاص
- در حالتی که زن باردار شود یا دو طرف توافق داشته باشند، امکان ثبت رسمی صیغه اینترنتی در دفترخانه رسمی وجود دارد.
- این کار به تضمین حقوق مالی زن (مهریه) و تعیین تکلیف نسبت به فرزند در آینده کمک می‌کند.
- دفاتر رسمی ممکن است مدارک اضافی (مانند گواهی بارداری یا اطلاعات تماس تصویری) را برای ثبت رسمی صیغه اینترنتی مطالبه کنند تا اطمینان از صحت اجرای صیغه به دست آید.
نکته: عدم ثبت رسمی در صورت بارداری یا توافق دو طرف، می‌تواند منجر به مشکلات حقوقی و دشواری در مطالبه مهریه شود.
۴. عده در صیغه مجازی و الزام به رعایت آن پس از پایان عقد
- پس از پایان مدت عقد، اگر در طی صیغه محرمیت اینترنتی رابطه زناشویی (حضور بعدی یا حتی اکتفا به رضایت در تماس تصویری از نظر شرعی کافی نیست، باید توجه کرد که واقعیت فقهی رابطه فعلی مهم است) برقرار شده باشد، زن موظف به رعایت عده در صیغه مجازی است.
- عده در صیغه مجازی همانند عقد موقت حضوری، دو دوره قاعدگی یا ۴۵ روز برای زنان غیرقاعده است و در صورت باردار شدن، تا تولد فرزند ادامه دارد.
- اگر هیچ تماس زناشویی‌ای در مدت عقد برقرار نشود، زن نیازی به عده ندارد و می‌تواند بلافاصله ازدواج موقت دیگری داشته باشد.
نکته: مباحث مربوط به رابطه زناشویی در عقد موقت آنلاین پیچیده است و باید به تفسیر فقهی مرجع تقلید مراجعه شود.
جمع‌بندی
صیغه محرمیت اینترنتی یا همان عقد موقت آنلاین، در فقه شیعه با رعایت شرایط صیغه محرمیت آنلاین از جمله تعیین مدت، مهریه و رضایت دو طرف می‌تواند از طریق تماس مجازی شکل بگیرد. در صورت بارداری زن یا تمایل دو طرف، ثبت رسمی صیغه اینترنتی در دفترخانه توصیه می‌شود تا حقوق مالی و حقوق فرزند حفظ گردد. همچنین، پس از اتمام مدت عقد، زن در صورت برقراری رابطه زناشویی ملزم به رعایت عده در صیغه مجازی می‌باشد، مگر اینکه هیچ‌گونه رابطه‌ای شکل نگرفته باشد.