زنه صیغه‌ای؛ بازنگری در نگاه اجتماعی و حقوقی به زنان در عقد موقت
در جامعه‌ای که هنوز نسبت به بسیاری از مفاهیم شرعی برداشت‌های نادرستی وجود دارد، زنه صیغه‌ای یا همان زنی که وارد عقد موقت شده، گاه با نگاهی ناعادلانه و همراه با قضاوت مواجه می‌شود. این در حالی است که عقد موقت در فقه شیعه مشروع، انسانی و حقوق‌مدار است. این مقاله تلاشی است برای بازتعریف جایگاه زنه صیغه‌ای با نگاهی انسانی، فقهی و واقع‌گرایانه.
زنه صیغه‌ای کیست؟
زنه صیغه‌ای زنی است که با رعایت شرایط شرعی و حقوقی، وارد رابطه‌ای مشخص و محدود در قالب عقد موقت شده است. این زنان ممکن است:
-
مطلقه یا بیوه باشند و تمایلی به ازدواج دائم نداشته باشند
-
دخترانی مستقل باشند که به‌دنبال رابطه‌ای شرعی با امنیت و کنترل بیشترند
-
در شرایط مالی یا اجتماعی خاصی قرار داشته باشند
چرا برخی زنان صیغه را انتخاب میکنند؟
-
مشروع بودن رابطه در برابر روابط پنهانی و حرام
-
مهریه مشخص و دریافت حمایت مالی کوتاه‌مدت
-
کنترل بیشتر بر مدت و شرایط رابطه
-
عدم الزام به تعهدات بلندمدت ازدواج دائم
حقوق زنه صیغه‌ای در عقد موقت
برخلاف تصور عمومی، زنه صیغه‌ای در فقه شیعه دارای حقوق مشخصی است:
-
مهریه مشخص و توافق‌شده باید پرداخت شود
-
شرط‌های ضمن عقد مانند تعیین مدت یا حق طلاق قابل درج است
-
در صورت بارداری، حمایت و شناسایی فرزند الزامی است
-
عده شرعی پس از پایان عقد باید رعایت شود
چالش‌های اجتماعی زنه صیغه‌ای
-
نگاه قضاوت‌گر و منفی جامعه
-
نبود حمایت قانونی کافی در مواردی که عقد ثبت رسمی نشده
-
تلقی اشتباه از صیغه به‌عنوان رابطه‌ای غیرقابل احترام
-
برچسب‌های ناعادلانه نسبت به شخصیت زن
صیغه‌خانه‌ها و حمایت از زنه صیغه‌ای
برخی مراکز رسمی یا شرعی که به‌عنوان صیغه‌خانه شناخته می‌شوند، خدماتی از جمله:
-
تنظیم صیغه‌نامه رسمی
-
مشاوره شرعی و حقوقی
-
ثبت اطلاعات طرفین برای حفظ حقوق زن
را ارائه می‌دهند و می‌توانند نقش مهمی در حمایت از زنه صیغه‌ای ایفا کنند.
اصلاح نگاه به زنه صیغه‌ای در رسانه و آموزش
برای پایان دادن به سوءتفاهم‌ها و قضاوت‌های نادرست:
-
رسانه‌ها باید تصویری واقع‌گرایانه، محترمانه و انسانی از زنه صیغه‌ای ارائه دهند
-
سیستم آموزش عمومی می‌تواند با ارائه اطلاعات درست، فرهنگ‌سازی مؤثری انجام دهد
جمع‌بندی
زنه صیغه‌ای زنی است که با آگاهی، انتخاب و رعایت اصول شرعی، وارد رابطه‌ای مشروع و موقت شده است. او نه قربانی است، نه گناه‌کار؛ بلکه انسانی با خواسته‌ها و حقوقی مشخص است. اگر جامعه با نگاهی عادلانه‌تر، این زنان را بپذیرد و حمایت کند، بسیاری از آسیب‌ها کاهش خواهد یافت.